Straathond - Kruisingen - Rasloze honden
boven: een cavapoo(©eli alester)
onder: een jackapoo
Het lijkt misschien vreemd om de rasloze hond of kruising op te nemen in een lijst van hondenrassen, maar gezien onze focus op gezondheid van hondenrassen zijn er zeer goede redenen om deze honden hier te bespreken.
Een rasloze hond is een hond zonder een stamboom. Een stamboom is niets meer of minder dan een papier dat bewijst dat de beide ouders van de hond ook een stamboom hadden. Een stamboom heeft verder niets te maken met het uiterlijk, karakter of gezondheid van de hond. Tegenwoordig zijn er gelukkig steeds meer rasorganisaties die enkel stambomen afleveren als bepaalde gezondheidstesten positief zijn.
Hondenrassen zijn dus perfect afgesloten populaties van honden waar geen 'indringers' mogelijk zijn. Er worden namelijk nooit stambomen afgeleverd aan buitenstaanders van wie minstens 1 van de ouders geen stamboom had. Het gevolg is een hoge mate van inteelt en homozygotie.
Een rasloze hond kan dus een hond zijn die perfect lijkt op een ras, maar geen officiële stamboom heeft, maar kan ook een kruising zijn tussen 2 rashonden of een kruising van 1 of 2 rasloze honden. Dit maakt het onmogelijk om een 'rasbeschrijving' te geven: deze honden kunnen alle kenmerken van alle rassen in alle mogelijke combinaties bezitten: korte of lange poten, korte of lange snuit, kort of lang haar, groot of klein, lief of agressief, dominant of onderdanig,... In veruit de meeste gevallen hebben rasloze honden geen extreme kenmerken die wel in sommige rassen voorkomen.
Steeds vaker gebeuren er experimenten met kruisingen tussen 2 rashonden. De nakomelingen - soms designerhonden genoemd - hebben een aantal overeenkomstige kenmerken: als men 2 homozygote exemplaren met elkaar kruist hebben alle nakomelingen dezelfde (heterozygote) allelen (voor meer uitleg: zie pagina erfelijkheid). De bekendste hybride hond of kruishond is de labradoodle, een kruising van een labrador met een poedel. Andere kruisingen zijn de cavapoo (cavalier king charles spaniël X poedel), jackapoo (jack russel terriër X poedel), schnoodle (schnauzer X poedel), puggle (pug - mopshond X beagle), goldendoodle (golden retrieve X poedel), chorkie (chihuahua X yorkshire terriër), cockapoo (poedel X cocker spaniël) enz... Er dient hierbij opgemerkt te worden dat veel van de huidige rassen zijn ontstaan door bestaande rassen onderling te kruisen.
Gezien het succes ervan zijn er nu fokkers die labradoodles onderling kruisen om zo een meer homogeen type te komen. Sommige mensen leren het nooit...
Gezondheid
De meeste (maar zeker niet alle!) rasproblemen zijn te wijten aan homozygote, recessieve genen. Bij kruisingen en bij rasloze honden is de mate van homozygotie veel minder en komen deze ziektes dus veel minder voor. Men kan dus rasloze honden als gezonder beschouwen dan rashonden. Let wel: dit is een zuiver statistisch gegeven: de kans op een gezonde hond is groter, maar er zijn even goed rasloze honden met erfelijke gezondheidsproblemen terwijl er rashonden zijn die zeer gezond zijn.
Hier dient bij opgemerkt te worden dat de 'rashonden' zonder stamboom over het algemeen meer gezondheidsproblemen hebben dan de rashonden met stamboom. In puppyfabrieken worden honden verkocht die er uiterlijk uitzien als een hond van een bepaald ras, maar die geen stamboom hebben. Deze honden hebben vaak een grote kans op erfelijke aandoeningen.
Studies hebben aangetoond dat de gemiddelde levensduur van een rasloze hond hoger is dan die van een rashond.