Heupdysplasie

Heupdysplasie (HD) is een misvorming van één of beide heupgewrichten. Het gevolg is dat de dijbeenkop niet meer goed in de kom van het bekken past.
HD is een zeer frequent fenomeen bij de hond, speciaal bij rassen zoals de retrievers, de Duitse herder, de border collie, de berner sennenhond en de rottweiler.
Heupdysplasie is een deels erfelijke aandoening. Indien men een hond wil kopen van een vatbaar ras doet men er goed aan te vragen naar de "HD-status" van de ouders.

Een andere belangrijke factor is de voeding. Heupdysplasie wordt meer vastgesteld bij honden die in de groeifase overvoed worden. Het is belangrijk dat men pups en jonge honden niet te veel eten geeft. In vatbare rassen is het zelfs beter de hond eerder (licht!) te ondervoeden om heupdysplasie te voorkomen.
Een veel voorkomende voedingsfout, vooral bij grote rassen, is het toevoegen van extra calcium aan het dieet. Dit is totaal tegenaangewezen! Het is met klinische studies aangetoond dat honden die extra calcium krijgen méér HD en andere gewrichtsafwijkingen ontwikkelen dan honden die geen voedingssupplementen krijgen.

Verder is het ook van belang dat men de gewrichten van de jonge opgroeiende hond niet te zwaar belast door te veel te spelen (springen) of hem veel trappen te laten lopen.

Symptomen

De eerste symptomen beginnen meestal rond de leeftijd van 6 maanden, maar kunnen ook later of reeds vanaf 2 maanden optreden.
Het eerste symptoom is manken ten gevolge van pijn aan het gewricht bij stappen. De hond zal trekken met de aangetaste poot of poten en kan een 'konijnenpas' vertonen waarbij hij huppelt met de 2 achterpoten.
Later ontstaat artrose door een ongelijke slijtage van het gewricht. Naarmate het dier ouder wordt zullen de symptomen steeds erger worden.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld dmv radiografie. Het dier zal in veel gevallen een slaapspuitje moeten krijgen voor dit onderzoek. Het dier wordt op de rug gelegd en de poten loodrecht naar achter getrokken, hetgeen pijnlijk kan zijn bij een aangetast dier.
Naargelang de ernst van de radiologisch waarneembare veranderingen zal een beoordeling van A tot D gegeven worden aan beide heupgewrichten, waarbij A het beste resultaat is. Rashonden die dienen voor de fok zullen moeten beoordeeld worden door de keuringscommissie en mogen enkel gebruikt worden voor de fok indien ze voldoen aan de vereisten.

Behandeling

Een hond met HD heeft nood aan goede spieren om het gewricht te ondersteunen. Daarom zal men de hond trainen door verschillende malen per dag korte wandelingen (aangelijnd) te maken. Overbelasting is echter uit den boze, omdat dit de symptomen zal verergeren. Zwemmen is een zeer geschikte oefening voor deze honden.
Overgewicht zal de belasting op de gewrichten verergeren en moet dan ook tegengegaan worden. Dikke honden zullen op dieet worden gezet.
Ontstekingsremmende en pijnstillende medicijnen kunnen verlichting geven. De produkten chondroïtinesulfaat en glucosamine kunnen misschien ook beterschap geven.

Ergere HD zal men meestal chirurgisch behandelen. Gespecialiseerde klinieken kunnen zelfs een nieuwe kunstmatige heup plaatsen.

Prognose

De prognose van HD is afhankelijk van de ernst van de aandoening. Het is een aandoening die men niet kan genezen. Medicatie en chirurgie kunnen de ziekte onder controle brengen, maar in de ergste gevallen zal soms beslist worden tot euthanasie om het dier uit zijn lijden te verlossen.

Preventie

Het voorkomen van heupdysplasie kan men best doen door de ouderdieren zo te selecteren dat de kans op het ontwikkelen van HD bij de pup zo klein mogelijk is. Ouderdieren die aangetast zijn hebben een grotere kans om de ziekte door te geven aan hun pups.
Verder is het van belang de pup of opgroeiende hond niet te overvoeden en geen voedingssuplementen te geven. Matige beweging zonder overbelasting helpt ook in het voorkomen van heupdysplasie bij de hond.